Een eerbetoon aan een onvervalste Burgwal-diamant Tante Gerda Vaals-Zwaanswijk 1928-2022
Burgwal-buurtvrouw Gerda Vaal-Zwaanswijk is op 28 juli jl. thuis in het bijzijn van haar familie op 93-jarige leeftijd overleden en op 8 augustus id er in besloten kring afscheid genomen van deze lieve en dappere vrouw! Dit In Memoriam kon niet uitblijven, alleen al omdat de ‘wortels’ van Gerda zo diep in onze buurt gegrond zijn, zij woonde 87 jaar in haar geboortehuis aan de Lange Herenvest, maar ook omdat ze veel kleur en warmte heeft gegeven aan de mensen van hier.
Haarlemmerolie
De familie Zwaanswijk woonden al een paar generaties in de Burgwalbuurt. Gerda’s vader werkte (net als zijn vader) zijn hele leven lang bij onze ‘eigen’ Haarlemmerolie fabriek, Koning Tilly in de Antoniestraat. Gerda’s vader geloofde heilig in de werking en gaf er geen enkel geheim van prijs, ook niet aan zijn dochter. Het geloof werd versterkt toen er bij zijn vrouw eens een ernstig abces ontstond aan één van haar vingers, de middelen van de dokter haalden niets uit en de vinger zou moeten worden geamputeerd. Gerda’s vader dacht…we doen eerst iets anders en zorgde voor een zwachtel met de geheime formule van de Haarlemmerolie, na een aantal dagen verdween het abces. Tot grote opluchting natuurlijk! Deze anekdote werd in geuren en kleuren door Gerda aangehaald, haar vertrouwen in de olie kreeg ze van huis uit mee en had daarom ook altijd een flesje Haarlemmerolie in huis.
Gerda ging, zoals zoveel mensen uit die tijd gedwongen door de armoede op haar veertiende werken. Dat heeft ze tot haar 83ste gedaan, ze was oersterk en had altijd verschillende banen naast elkaar, zo werkte ze bij het Circuit van Zandvoort, bij onze buurtman Simon Goedhart ‘van de vaten’, en in verschillende schoonmaakbanen. Maar het meest stoere is haast niet te geloven, daarover hieronder meer. Gerda was een dametje, ze hield er van gemanicuurde en gelakte nagels, goed gekapt en gekleed te zijn. Ze was eerlijk, sociaal en had het hart op haar tong. Ze was niet eenkennig, maar doen alsof was haar vreemd, als ze je niet mocht, kreeg je geen blik.
De liefde en Bobs autoshop
Gerda trouwde met haar grote liefde Bob en stichtte met hem een gezin, zij kregen twee dochters Gerrie en Ria. Bob opende aan dezelfde Lange Herenvest een garage met een winkel in autoartikelen Bobs autoshop. Gerda werkte ook in de zaak, en zo kon het gebeuren dat Gerda reparaties uitvoerde, een motorblok in elkaar kon zetten, zonder ooit zelf in een auto te hebben gereden of een rijbewijs te hebben bemachtigd!
Met de niet-betalende klanten wist ze ook raad, als die om een volgende reparatie vroegen, vroeg ze iemand uit de buurt de betreffende auto ergens verder weg te parkeren en haar niet te vertellen waar deze stond. Als de klant dan terugkwam om de auto te halen, moest deze wel de openstaande rekening betalen anders kregen ze de auto niet terug. Tante Gerda deinsde er ook niet voor terug op een andere manier agressieve klanten de deur uit de werken, ze was voor de duivel nog niet bang. Tot groot verdriet overleed 23 mei 1995 overleed Bob op 70jarige leeftijd. Een groot verlies voor Gerda, dat zij dapper heeft gedragen door nog meer te gaan werken en het leven van haar kinderen en kleinkinderen centraal te stellen. In haart hart is er nooit plaats geweest voor een andere partner, niemand kon tippen aan haar Bob, ze heeft tot het laatst toe een sterke verbondenheid met hem gevoeld.
Gerda’s scoot-kantoor
Tante Gerda’s geboortehuis staat aan de Lange Herenvest, een huis waar ze tot haar 87ste heeft gewoond. Toen de steile trappen van het huis haar begonnen tegen te werken, verhuisde zij met gemengde gevoelens naar een mooi appartement aan de Zomervaart, maar de buurt heeft ze nooit losgelaten! Ze bloeide op als ze op haar scootmobiel door de buurt trok en hield op diezelfde scootmobiel ‘kantoor’ bij De Marktwinkel van Brenda van Maris, die zij vanaf haar geboorte kende. Ze was een ras verteller en strooide gul haar (h) eerlijke Burgwal-verhalen aan eenieder die er oren naar had. Ze beschreef levendig waar welk bedrijf had gezeten, ze schetste de kleurrijke, de lieve, de gewone en ongewone figuren die de buurt had gekend, de indringende armoede, de moeilijke tijd in de oorlog en hoe de zigeuners in die periode uit angst voor deportatie een veilig onderkomen zochten in de buurt. Maar in alle verhalen klonk ook de lol door en de zorg voor elkaar.
Tante Gerda was verknocht aan de buurt en haar bewoners. Dat was wederzijds…Dat we een beetje met haar mochten oplopen, Tante tegen haar mochten zeggen, en dan lieverd terug horen zeggen, een beetje keten, elkaars zorgen delen en dan weer wat keten, het was lief, het was geweldig.
LIEVE TANTE GERDA: BEDANKT VOOR WIE JE WAS EN WAT JE DEED!
BEDANKT VOOR ALLES!
Brenda van Maris en Manon van ’t Hof